Sensitivity reader worden, dat lijkt me wel wat. Ik heb als educatief verhalenverteller immers een breed portfolio, ben op zoek naar zingeving en sta bekend als een gevoelig type.
Sensitivity readers openen ons de ogen voor al het lelijks in de wereld. Met verrassend effect. Jarenlang vond ik Roald Dahl een geweldig kinderboekenschrijver omdat zijn personages leuke en nare trekjes hebben en zijn verhalen schuren. Nu weet ik beter: Roald Dahl is een gevaar voor de tere kinderziel omdat zijn personages leuke en nare trekjes hebben en zijn verhalen schuren.
Indrukwekkend wat een sensitivity reader vermag. Dat wil ik ook!
Maar heb ik wel het talent om sensitivity reader te worden? Ik nam de proef op de som en lichtte een klassieker door: Roodkapje van de gebroeders Grimm. Sensitief herlas ik het sprookje en meteen vielen de schellen mij van de ogen. Roodkapje zelf bleek een schandalige karikatuur te zijn; dat van het ondergeschikte, zorgzame meisje. En oma? Nog zo’n achterhaald stereotype! Een afgeschreven bejaarde die niet zelfstandig zou kunnen wonen. En dan die wolf? Een bedreigde diersoort, die eerst gedemoniseerd en daarna volstrekt illegaal vermoord wordt. Het sprookje is een frontale aanval op de geestesgesteldheid van ieder kind.
Oké, die sensitieve analyse was snel gemaakt. Nu kwam het er op aan het verhaal te sensibiliseren, maar hoe ik ook herschreef, opnieuw formuleerde, woorden schrapte of juist invoegde, ik kwam er niet uit. Elke nieuwe versie van Roodkapje leverde nieuwe aanstootgevende typeringen op. Ik bleek niet in staat een sensitief sprookje te schrijven. De wanhoop nabij zag ik het licht: ik besloot mijn lezerspubliek op te splitsen. Dat was het ei van Columbus (of correcter: het scharrelei van Voldemort). Het leverde twee sensitieve sprookjes op…
1. Roodkapje voor kinderen uit linkse gezinnen: een non-binair kleinkind brengt havermelk naar hun twee vitale oma’s die net terugkeren van een bergwandeling. Onderweg komt hen een korenwolf tegen waarmee hen een succesvol fokprogramma begint zodat deze bedreigde diersoort ook na de stikstofcrisis een toekomst heeft.
2. Roodkapje voor kinderen uit rechtse gezinnen: een hypervrouwelijk meisje met roomblanke huid en naveltruitje brengt een nieuwe Bijbelvertaling naar haar gebrekkige grootmoeder die al maanden niet naar de kerk kan. Onderweg knalt ze een roedel wolven af en redt daarmee een bio-industriële kippenboer van een zeker faillissement.
In beide versies leeft hen/ze nog lang en gelukkig. Zo, nu alleen nog twee uitgevers vinden.
Reactie plaatsen
Reacties